Is fluoride giftig?

“Fluoride is een giftig afvalproduct van de industrie!”

“Fluoride veroorzaakt kanker!”

“Fluoride maakt dom!”

“Fluoride is slecht voor je tanden!”

Deze geruchten circuleren al sinds jaren in de media en in het world wide web.

Maar wat is er nou waar aan deze beweringen? En wat is deze fluoride überhaupt?

Fluoriden behoren tot de meest uitgebreid onderzochte stoffen wereldwijd, het zijn verbindingen van fluor met een ander element, doorgaans zouten. Er bestaan talrijke vormen van fluoriden. Sommige fluoriden worden inderdaad in de industrie gebruikt maar ze komen ook van nature overal in het milieu voor, bijvoorbeeld in kleine hoeveelheden in het grondwater, in vis, schelpdieren en zwarte thee. Afhankelijk van de soort fluoride kan het giftig zijn, maar hier geldt zoals bij alles “Het is de dosis die het gif maakt” (Paracelsus).

Pas 5 milligram fluoride per 1 kilogram lichaamsgewicht in een keer opgenomen kunnen tot een vergiftiging leiden. De symptomen zijn misselijkheid en buikpijn. Een kind van 15 kilogram zwaar zou rond 150 milliliter, dus 2 tubes kindertandpasta, moeten opeten om deze dosis te bereiken. Vanaf 30 milligram per kilogram lichaamsgewicht, dus 12 tubes tandpasta, kan het dodelijk aflopen. Dus wie normaal zijn tanden poetst hoeft er niet bang voor te zijn.

Een ander negatief maar minder gevaarlijk gevolg van een te hoge fluoridetoevoer kunnen witte vlekken op de tanden zijn, fluorose genoemd. Hier wordt tijdens de groei van de tanden en kiezen te veel fluoride in de tanden ingebouwd, het glazuur wordt minder resistent voor cariës. Fluorose komt vooral voor in gebieden waar veel fluoride in het milieu voorkomt zoals in India, China en Afrika.

In Europa gelden echter andere omstandigheden omdat wij minder blootgesteld worden aan fluoride. Hier is deze tandaandoening zeldzamer.

Het meest gebruikte fluoride in de tandheelkunde is natriumfluoride. Talrijke wetenschappelijke studies hebben bewezen, dat fluoride het weerstandsvermogen van het tandglazuur verhoogt en zo het risico voor cariës (gaatjes) verlaagt .

Hoe werkt fluoride?

Suiker (wat bijna in al het geraffineerde voedsel zit) word in de mond door bacteriën tot zuur verandert. Zuur lost verschillende kleine deeltjes zoals calcium-ionen uit het glazuur en beschadigt zo de tanden en kiezen, ze worden aantastbaar voor cariës. Fluoride kan dit voorkomen. Belandt het bijvoorbeeld via de tandpasta op de tanden en kiezen reageert het met de calcium-ionen in de mond tot calciumfluoride en vormt het een beschermend laagje op het tandoppervlak. Als er weer zuur in de mond ontstaat lost het eerst het calciumfluoride op voordat het het glazuur kan beschadigen.

Er zijn verschillende vormen om fluoride toe te dienen. We onderscheiden in systemische en lokale toediening van fluoride. Systemisch betekent dat het fluoride in het lichaam wordt opgenomen bijvoorbeeld door fluoride in drinkwater, zout, voeding en tabletten. Uit studies blijkt, dat dit bijna geen effect op de cariësresistentie van het gebit heeft.
Lokaal betekend dat de fluoride direct in vorm van gels, lakken of tandpasta direct op de tanden en kiezen gegeven wordt. In het bijzonder de laatste vorm blijkt het meest effectief te zijn en is een van de hoofdredenen, dat de laatste 30 jaar een extreme reductie aan cariës heeft plaats gevonden.

Wanneer moet ik fluoridetandpasta gebruiken?

Dat hangt helemaal van je lifestyle af!

Zoals al eerder beschreven vindt elke keer, als zuur of zoet op de tanden en kiezen komt een aanval op het glazuur plaats, het wordt zwakker en er kan zo heel makkelijk cariës (gaatjes) ontstaan. Het glazuur heeft altijd 1-2 uurtjes nodig om van zo’n aanval te herstellen. Het cariësrisico hangt er dus onder andere vanaf hoe frequent zoete en zure voedingsstoffen (en voedingsstoffen waarvan bacteriën zuur maken) genuttigd worden en hoe intensief en vaak het gebit gereinigd wordt. In het huidige tijdperk van fastfood, junkfood, snoep en koek in overvloed, waar de meeste kinderen geen water meer drinken heeft bijna iedereen een hoog ofwel verhoogd cariësrisico. Het is dus heel verstandig om een tandpasta met fluoride te gebruiken. Mensen, die hun voeding hoofdzakelijk op groenten en een beetje fruit in pure vorm en af en toe vlees baseren, dus zoals de oermensen het deden, hebben een laag risico op cariës, hier kan alleen goed tanden poetsen voldoende zijn.

Ons advies is:

Vanaf het doorkomen van het eerste melktandje tot het doorkomen van het eerste blijvende tandje een tandpasta met 500ppm (parts per million) fluoride te gebruiken, tot de 2de verjaardag 2x tanden poetsen waarvan alleen 1x met tandpasta, niet meer dan een grote van een erwt op de tandenborstel geven en het kindje aanleren om de tandpasta uit te spugen, als dat in het begin nog niet lukt is dit niet erg na het doorkomen van het eerste blijvende tandje kan met een tandpasta voor volwassen bij voorkeur met 1500 ppm fluoride, 2 keer per dag gepoetst worden

Tot slot moet gezegd worden dat fluoride tandpasta alleen geen garantie voor een cariësvrij gebit is. Wie zijn tanden en kiezen zo lang mogelijk gezond wil houden moet het nuttigen van zoet en zuur voedsel en dranken reduceren, ‘s ochtends en ‘s avonds grondig zijn tanden poetsen en regelmatig voor een controle naar de tandarts gaan.